Maar er is ook een andere kant — een kant waar minder vaak over gesproken wordt.
Achter het warme gezin en de liefdevolle band kan ook verdriet, gemis of verwarring schuilgaan.
In dit deel van mijn blog wil ik juist díe kant een stem geven, omdat ook dat bij adoptie hoort.

Identiteit en het gevoel “anders zijn”

Veel geadopteerden voelen zich anders dan hun adoptieouders of leeftijdsgenoten. Een groot deel daarvan komt door het onbekende verleden: je weet niet volledig wie je biologische ouders zijn of waar je vandaan komt. Vragen zoals “Wie ben ik?” of “Waar hoor ik bij?” blijven vaak terugkomen, en het ontbreken van antwoorden kan verwarrend en frustrerend zijn.

Voor wie qua huidskleur, cultuur of achtergrond verschilt van het adoptiegezin, kan het gevoel van “erbij horen” extra lastig zijn. Het verschil wordt zichtbaar, en soms merk je dat je voortdurend zoekt naar een stukje van jezelf dat je nooit helemaal kunt invullen.

Het gemis van je afkomst en geschiedenis is vaak een zacht, aanwezig gevoel van verlangen of nieuwsgierigheid — een herinnering aan iets wat je nooit echt hebt gekend. Deze ontwetendheid kan zwaar voelen, maar het kan je ook dwingen stil te staan bij wie je bent en wat jouw unieke plek in de wereld is.

Verlies, gemis en rouw

Adoptie brengt vaak liefde en veiligheid, maar het gaat ook gepaard met verlies. Voor een geadopteerde betekent dit het afscheid van de biologische ouders, broers of zussen, of het oorspronkelijke gezin — zelfs als je dat op dat moment nog niet bewust voelt.

Dit verlies kan later een stille rouw worden, omdat het maatschappelijk nauwelijks erkend wordt. Er is geen plechtige afsluiting, geen concreet moment om afscheid te nemen. Voor de geadopteerde voelt het soms alsof er een stukje van jezelf ontbreekt dat je nooit volledig kunt terugvinden.

Vroege ervaringen zoals verblijf in een pleeggezin, meerdere verhuizingen of het vroegtijdige afscheid kunnen daarnaast trauma veroorzaken. Dat kan zich later uiten in gevoelens van onzekerheid, angst of verdriet, die plotseling opkomen, vaak zonder dat iemand precies weet waarom. Voor een kind dat nog geen controle of begrip had over wat er gebeurde, kan dit gevoel van verlies erg intens en verwarrend zijn.

Hechting en vertrouwen

Voor veel geadopteerden speelt hechting een belangrijke rol. Als baby leer je normaal gesproken vertrouwen op vaste gezichten, geuren en stemmen. Wanneer die verbinding vroeg wordt verbroken — bijvoorbeeld door een verblijf in een ziekenhuis, pleeggezin of de overgang naar een nieuw gezin — kan dat later invloed hebben op hoe je relaties ervaart.

Sommige geadopteerden merken dat ze moeite hebben met vertrouwen of zich volledig openstellen voor anderen. Er kan een diepgewortelde angst zijn om opnieuw verlaten te worden, zelfs als daar geen directe reden voor is. Het is geen bewuste keuze, maar een oud gevoel dat ergens in je systeem is opgeslagen.

Tegelijk kan die ervaring je ook sterk maken. Je leert je aan te passen, alert te zijn, en situaties snel aan te voelen — iets wat veel geadopteerden herkennen als hun “overlevingskracht”. Toch blijft hechting vaak een thema dat je hele leven subtiel meespeelt.

Medische en genealogische onbekendheid

Een ander lastig aspect van adoptie is het gebrek aan informatie over je biologische achtergrond. Je weet vaak weinig tot niets over erfelijke ziektes, familiegeschiedenis of bepaalde eigenschappen die in de familie voorkomen. Dat kan frustrerend zijn, zeker als je ouder wordt of zelf kinderen krijgt.

Soms gaat het niet alleen om medische feiten, maar ook om iets diepers: het niet weten van wie je bepaalde trekken hebt, op wie je lijkt, of waar bepaalde karaktereigenschappen vandaan komen. Voor velen voelt dat als een leeg stukje identiteit — iets wat nooit helemaal ingevuld kan worden.

Het besef dat er een deel van je geschiedenis ontbreekt, kan verdrietig zijn, maar ook nieuwsgierigheid oproepen. Voor sommigen wordt het een levenslange zoektocht naar antwoorden; voor anderen een manier om hun eigen verhaal te schrijven, met de kennis die ze wél hebben.

Schuld, schaamte en het gevoel “anders”

Soms merk ik dat er gevoelens zijn die lastig uit te leggen zijn aan anderen. Gevoelens die stilletjes meespelen, zonder dat iemand ze ziet. Schuld, bijvoorbeeld — vaak onbewust. Het gevoel dat er misschien iets mis was met mij. Vragen als “Waarom mocht ik niet blijven?” of “Was ik niet goed genoeg?” komen soms ineens naar boven, ook al weet ik dat het niet mijn schuld was.

Er zit ook een stukje schaamte in adoptie, al is dat moeilijk te benoemen. Schaamte over het feit dat mijn begin anders was, dat mijn verhaal niet lijkt op dat van anderen. Dat gevoel van “anders zijn” is iets wat me altijd heeft vergezeld, ook al had ik een liefdevolle jeugd. Je voelt dat jouw start in het leven anders was, en dat blijft een deel van je identiteit — hoe goed je het ook hebt gehad.

Wat het ingewikkeld maakt, is dat adoptie door de buitenwereld vaak vooral als iets positiefs wordt gezien. En dat is het ook, in veel opzichten. Maar die verwachting — dat je vooral dankbaar moet zijn — maakt het soms moeilijk om eerlijk te praten over de gevoelens die er óók zijn. Alsof je geen verdriet, gemis of twijfel mag voelen, omdat je het “zo goed getroffen hebt”.

Dankbaarheid en verdriet kunnen echter prima naast elkaar bestaan. Je kunt blij zijn met het leven dat je hebt gekregen, én tegelijkertijd rouwen om wat er verloren ging. Dat besef heeft me veel rust gegeven: dat beide gevoelens mogen bestaan, zonder oordeel.

Terugkijken en begrijpen

Door over de andere kant van adoptie te schrijven, kijk ik niet met verdriet terug, maar met begrip.
Begrip voor het kind dat ik ooit was, dat zonder woorden al zoveel meemaakte. En begrip voor de vrouw die ik nu ben — gevormd door zowel liefde als gemis.

Adoptie is voor mij geen enkelvoudig verhaal. Het is een mix van dankbaarheid, vragen, kracht en kwetsbaarheid. Alles mag er zijn.
Door dit te delen, hoop ik dat anderen — geadopteerd of niet — iets herkennen in deze zoektocht naar identiteit, verbinding en eigenwaarde.
Want uiteindelijk draait het daar om: jezelf leren zien, precies zoals je bent, met alles wat daarbij hoort. 💛